“Zij aan zij staan met de slachtoffers van de toeslagenaffaire en het geschonden vertrouwen herstellen. Dat is wat wij nu moeten doen! Het leed kunnen we niet meer wegnemen. Maar de mensen hebben zo erg behoefte aan een toegestoken hand, een schouder, een luisterende overheid, die hen op weg helpt.” Melle Has – PvdA Zaanstad
Zo hadden we het niet bedoeld (de tragedie achter de toeslagenaffaire)!
Is de titel van het boek van Jesse Frederik, over de toeslagenaffaire. Het verscheen op 9 februari, uitgegeven door de Correspondent. Het viel vrijdag, niet toevallig ik bestelde het een aantal weken geleden al, in mijn brievenbus. Het boek beschrijft hoe tienduizenden families werden vermalen door de overheid. Hoe relaties op de klippen liepen, banen verloren raakten en levens werden verwoest. Met als ontluisterende conclusie: vrijwel iedereen – ministers, Kamerleden, ambtenaren, journalisten – deed wat je van ze zou verwachten en juist daardoor liep alles mis.
Partijgenoot Herman Tjeenk Willink schreef over het boek: ‘Dit boek laat zien wat er gebeurt als beelden en sentimenten het winnen van feiten en waarden, het collectieve geheugen sleets is en uitvoerbaarheid niet telt in de politiek. Dan verliest de burger die op de overheid is aangewezen.’
Dat het boek uitgerekend afgelopen vrijdag in mijn bus belandde was het slotstuk van een week waarin ook in de Zaanse PvdA fractie, binnen het Ombudsteam van de PvdA Zaanstreek en in de Zaanse gemeenteraad werd gesproken over de ‘afhandeling’ van de compensatie voor de slachtoffers van deze gitzwarte affaire.
Het Ombudsteam heeft zich via een casus van een gezin dat slachtoffer is geworden van de toeslagen affaire vastgebeten. Het maakt nogmaals pijnlijk zichtbaar welk verdriet, onmacht en leed dit heeft veroorzaakt en hoe moeilijk het is om een aanspreekpunt te vinden die snapt en begrijpt wat je doormaakt en je daarbij ook kan ondersteunen. Kern van de nu ontstane problematiek is dat onrecht van gedupeerden hen blijft achtervolgen. Juist nadat de overheid over de brug is gekomen met compensatie ontstaat er wederom juridisch getouwtrek zonder enige vorm van menselijke maat.
Op 5 februari 2021 heeft de Recofa, het landelijk overlegorgaan van rechters-commissaris in faillissementen en surseances van betaling, uitgangspunten gepubliceerd hoe om te gaan met een eventuele compensatie voor de slachtoffers van de toeslagen affaire: ook mensen die, ondanks het vonnis “schone lei” (die zich dus aan de verplichtingen van de Wet Schuldsanering Natuurlijk Persoon hebben gehouden) de compensatie volledig moeten afstaan aan de WSNP bewindvoerders. Het geld moeten zij overmaken op de boedelrekening. Het ombudsteam heeft hier een ‘brandbrief’ over gestuurd naar kamerlid en partijgenoot Henk Nijboer.
Inmiddels zijn hier mede door PvdA Kamerleden Henk Nijboer en Gijs van Dijk Kamervragen over gesteld. De antwoorden zijn door de indieners als heel onbevredigend ervaren en er is nog stevig vervolgwerk te doen. Aangegeven is dat zij zich ten volle inzetten om eindelijk eens recht te doen aan het leed van de ouders en te voorkomen dat de compensatie in handen valt van schuldeisers.
Ook in de Zaanse gemeenteraad spraken we deze week (dinsdag 9 februari) over hoe de gemeente de Zaanse gedupeerden maximaal kan ondersteunen en helpen.
Hierbij brachten we als PvdA in:
“Zij aan zij staan met de slachtoffers van de toeslagenaffaire en het geschonden vertrouwen herstellen. Dat is wat wij nu moeten doen! Het leed kunnen we niet meer wegnemen. Maar de mensen hebben zo erg behoefte aan een toegestoken hand, een schouder, een luisterende overheid, die hen op weg helpt. Ik hoop en die vraag stel ik toch maar even voor de zekerheid aan de portefeuillehouder, dat de mensen niet hoeven te wachten tot ze ‘morgen’ worden gebeld maar dat er ook al de mogelijkheid, wanneer daar behoefte aan is, de gemeente nu te kunnen benaderen als dat ‘vandaag’ nodig mocht zijn.”
Door Wethouder Groothuismink is aangegeven dat met alle ouders contact wordt opgenomen. Dat daarin vragen worden gesteld als: Hoe gaat het met je? Hoe kunnen we je verder helpen?’ Ouders kunnen in dat gesprek aangeven of ze ondersteund willen worden door de gemeente. Als zij dat willen, zullen gemeente, het Sociaal Wijkteam en/of Kredietbank Nederland hen zo goed mogelijk bijstaan. Denk aan schuldhulpverlening, een tegemoetkoming in kosten (bijvoorbeeld regelingen voor kinderen), of andere ondersteuning. Gedupeerde ouders moeten zich wel hebben gemeld bij de Belastingdienst om bij Zaanstad in beeld te komen. Inwoners met vragen kunnen kijken op de webstite van de gemeente of contact opnemen via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
De PvdA in Zaanstad (inclusief het Ombudsteam) zal de ‘afhandeling’ van de nasleep van de toeslagenaffaire nauwlettend blijven volgen zodat we recht doen aan het leed en verdriet dat is veroorzaakt. De toegezegde financiële compensatie is slechts een pleister op de wonden en moet geheel vrij beschikbaar komen voor de gedupeerden voor het aangedaan “Ongekend onrecht”.
Sociaaldemocratie is dat we juist voor deze mensen vechten, dat we laten merken dat we ze zien en dat we luisteren. Dat we het mensbeeld dat de overheid vijandig heeft gemaakt tegen de eigen inwoners herstellen, zodat we samen kunnen werken aan een samenleving waarin mensen weer centraal staan. Daar staan we voor en daar mag u op rekenen!
Namens de fractie PvdA Zaanstad
Melle Has
